Zeytinin bilimsel sınıflandırması
Zeytin uzun bir çalı ve 10 metreye kadar boylanabilen, sık dallı, yayvan tepeli, her dem yeşil yapraklı bir ağaçtır. Geniş, kıvrımlı ve yamru yumru bir gövdesi vardır. Ağaç yaşlandıkça, düzgün gri gövde giderek çatlamaya başlar. Ağacın tacı her sene artan boy kadar her sene genişler. Uzun ömürlü bir ağaçtır ve yaklaşık olarak 2000 yıl kadar yaşayabilir. Verimli topraklarda taç açık ve asimetriktir, verimsiz topraklarda daha yoğun ve yuvarlaktır. Sürgünleri gri renkte ve hemen hemen üç köşelidir.
Mızraksı, çok kısa saplı, deri gibi sert sürgünlere karşılıklı çiftler halinde dizilmiştir. Yaprakları basit, tam kenarlı ve kenarları hafif kıvrıktır. Yaprağı 20-86mm boyunda, 5-17 mm genişliğindedir. Yaprakların ucunda hafif bir çıkıntı bulunur. Yaprağın üst yüzeyi koyu yeşil-gri ve tüysüz, alt yüzü mavimsi gümüşi renkte ve beyaz sık ipeksi tüylerle kaplıdır.
Zeytin ağacı ilkbaharda çiçeklenir. Çekirdeğinin sertleşmesi ve meyvelerinin olgunlaşması yaz aylarında başlar. Eylül ve Kasım aylarında renk değiştirmeye başlayan zeytin önce yeşilden mora, sonra siyaha dönüşerek olgunlaşır, Bu aşamaya "alacalanma" denir. Olgunlaşan zeytinlerin haşatı eylül sonundan şubata kadar devam eder. Elde edilecek yağın kalitesi zeytinin nasıl toplandığıyla çok yakından ilgilidir. En kaliteli zeytinyağı, dalından tek tek toplanmış zeytinden elde edilir. Zeytin, ayrıca yere dökülerek veya emici makinalar vasıtasıyla toplanır. Zeytinin, hasat edildikten sonra kısa bir zaman sonra işlenmesi gerekir. Bunun için de yağ olacak zeytinler önce otomatik makinalarla yaprak ayırma ve yıkama işlemine tabi tutulur. Bundan sonra zeytin preslerde ezilerek bitkinin dokularından yağın çıkarılması sağlanır, 1 kilo erken hasat zeytinyağı üretmek için yaklaşık 10 kilo zeytin kullanılır. Diğer türlerde 1 kilo zeytinyağı üretmek için 7-8 kilo zeytin yeterlidir.