Sabunun Bilimi: Sabun coronavirüsü nasıl öldürüyor?

Sabunun Bilimi: Sabun coronavirüsü nasıl öldürüyor?

The science of soap – here's how it kills the coronavirus
Pall Thordarson / theguardian.com

Ellerinizi sabun ve su ile yıkadığınızda, cildinizdeki mikroorganizmaları sabun molekülleri ile çevrelersiniz. Serbest yüzen sabun moleküllerinin hidrofobik kuyrukları sudan kaçmaya çalışırken, kendilerini belirli mikropların ve virüslerin lipit yapılarına sıkıştırarak lipit yapıların birbirinden ayılmasını sağlarlar.

Sabunun Ardındaki Kimya: Sabun Koronavirüsü Nasıl Öldürüyor?
Koronovirüsü etkisiz hale getirmede alkol bazlı dezenfektanlar da etkilidir, ancak virüsü cildinizdeyken etkiyi bertaraf etmenin en etkili yolu sabun kullanmaktan geçiyor.

SABUN NASIL KORONAVİRÜS VE ÇOĞU VİRÜS ÜZERİNDE ÇOK ETKİN ÇALIŞIYOR?

Kısa öykü: Virüs, en zayıf bağın lipit (yağlı) iki tabakalı olduğu kendi kendine birleştirilmiş bir nanoparçacıktır. Sabun molekülleri, virüsün yağ zarının katmanlarının arasına girer ve virüsü derme çatma bir evin yıkılması gibi parçalar.

Uzun hikayeye bakarsak; virüslerin çoğu üç temel yapı taşından oluşur: ribonükleik asit (RNA), proteinler ve lipitler. Virüs bulaşmış bir hücre, daha sonra virüsü oluşturmak için kendiliğinden bir araya gelen bu yapı taşlarının çoğunu yapar.

Kritik olarak, bu birimleri bir arada tutan güçlü kovalent bağlar yoktur, yani bu birimleri birbirinden ayırmak için sert kimyasallara ihtiyacınız yoktur.

Enfekte bir hücre öldüğünde, tüm bu yeni virüsler kaçar ve diğer hücrelere bulaşmaya devam eder. Bazıları da akciğerlerin solunum yollarında hayatlarını kaybeder.

Öksürdüğünüzde veya özellikle hapşırdığınızda, hava yollarından gelen küçük damlacıklar 10 metreye kadar sıçrayabilir. Daha büyük olanların ana koronavirüs taşıyıcıları olduğu düşünülmekte ve bunlar en az 2 metre saçılabilmektedirler.

Bu küçük damlacıklar yüzeylerde toplanırlar ve genellikle çabucak kururlar. Ancak virüsler aktif kalır. İnsan cildi bir virüs için ideal bir yaşam alanıdır. Cilt organiktir ve yüzeydeki ölü hücrelerdeki proteinler ve yağ asitleri virüsle etkileşime girer.

Diyelim ki, üzerinde virüs parçacığı olan çelik bir yüzeye dokunduğunuzda, yüzeydeki virüsler cildinize yapışacak ve böylece ellerinize aktarılacaktır. Daha sonra yüzünüze, özellikle gözlerinize, burun deliklerine veya ağzınıza dokunduğunuz takdirde enfekte olabilirsiniz. (Çoğu insan her 2-5 dakikada bir yüzüne dokunduğu bilimsel bir araştırma ile kanıtlanmıştır.)

Virüsün sadece su ile yıkanması da işe yarayabilir. Ancak su, cilt ve virüs arasındaki güçlü, tutkal benzeri etkileşimlerle rekabet etmede iyi değildir. Yani tek başına su yeterli olamayabilir.

Sabunlu su tamamen farklıdır. Sabun, bazıları virüs zarındaki lipitlere yapısal olarak çok benzeyen amfifil olarak bilinen yağ benzeri maddeler içerir. Sabun molekülleri virüs zarındaki lipitlerle rekabet eder.

Sabun sadece virüs ve cilt arasındaki "yapıştırıcı" yı değil, aynı zamanda virüs içindeki proteinleri, lipitleri ve RNA'yı bir arada tutan etkileşimleri de gevşetir.

Hemen hemen tüm "dezenfektan" ürünleri içeren alkol bazlı ürünler, yüksek oranda alkol çözeltisi (tipik olarak% 60-80 etanol) içerir ve virüsleri benzer bir şekilde öldürür.

Ancak sabun daha iyidir, çünkü sürtünme ile tüm elinizi kolayca kaplayan oldukça az miktarda sabunlu su ile gerekli dezenfeksiyonu sağlayabilirsiniz.

Sabun en iyisidir. Ancak sabuna erişememe durumunda alkol bazlı dezenfektanlar tercih edilebilir.

Kaynak: theguardian.com